PREPRINT Ewa Morawiecka Wyższa Szkoła Handlowa w Kielcach Emocje, które przeszkadzają mówić – cele i strategie pracy w terapii jąkania Płynne jednostki mówią po to, aby porozumiewać się, Centrum Terapii Jąkania Met prof L Harutyunyan Beata Trojanowska Legun Bolesława Chrobrego 25 wKarlino, ☎ 94 311 77, Dojazd i więcej. MIT 6. Jąkania nie da się wyleczyć. Przez lata twierdzono, że jąkania nie można leczyć i ten mit pokutuje do dziś. Tymczasem leczenie jest możliwe. Jąkanie jest wyuczoną reakcją emocjonalną, „programem” zapisanym w mózgu. Specjaliści stwierdzili nawet, że istnieje „osobowość jąkająca się”. W dniu 14 listopada 2020 roku będzie miała miejsce XIII Pielgrzymka Pacjentów Klinika Leczenia Jąkania w Warszawie na Jasną Górę. Pielgrzymka rozpoczyna się Drogą Krzyżową na wałach klasztoru oo. paulinów na Jasnej Górze o godz. 09:30. Rozważania Drogi Krzyżowej przygotował ks. Jacek Krzypkowski SDB. Universe; współzałożyciela Centrum Terapii Jąkania w Mikołowie. „Czy z jąkania się wyrasta?” – tak brzmi pytanie finalne rozdziału. Autor konstatuje: „prognozy są dwie: optymistyczna i pesymistyczna. Ta pierwsza zakłada pewne praw-REVIEWS Od kilku lat zajmuję się terapią jąkania, zaburzeniami głosu dzieci, młodzieży i dorosłych w Centrum Terapii Jąkania Gabinet Zaburzeń Mowy i Głosu dr n. hum. M. Chęćka w Wodzisławiu Śląskim. Uczestniczę również w letnich Specjalistycznych Turnusach Terapeutycznych FSuE5Y. Jąkanie - tragedia niewypowiedzianych myśli 22 października obchodzimy Światowy Dzień Osób Jąkających Się. Ten problem naświetlił świetny oscarowy angielski film "Jak zostać królem" 20 października 2012, 16:02 Jąkanie - przyczyny, terapia, ćwiczenia. Sprawdź, czy jąkanie u dzieci można całkowicie wyleczyć Jąkanie to uciążliwy problem, który może odcisnąć piętno na relacjach międzyludzkich. Przyczyn wystąpienia jąkania może być wiele, jednak osoby z tym problemem... 21 października 2021, 12:11 W sobotę przypada Światowy Dzień Jąkających Się W sobotę przypada Światowy Dzień Jąkających Się. 18-letni Rafał, 24-letni Bartek i piękna 19-letnia Asia, uczestniczka programu "Top Model 2" przekonują, że... 22 października 2011, 8:41 W leczeniu jąkania konieczna jest tylko żmudna i czasami długotrwała terapia, bo na tę dolegliwość nie ma żadnej pigułki - przypominają specjaliści z okazji obchodzonego 22 października Światowego Dnia Osób Jąkających się. Symbolem tego dnia stała się turkusowa wstążka. Jąkanie, czyli powtarzanie sylab i głosek, występuje u 4 proc. osób dorosłych i 6 proc. dzieci. W Polsce liczbę jąkających ocenia się ponad 500 tys. Przeważają chłopcy - na dziesięć osób jąkających jest dziewięciu chłopców i jedna dziewczyna. - Wady wymowy, w tym również jąkanie się, występują odkąd ludzie zaczęli się porozumiewać - powiedział PAP Dawid Tomaszewski, autor książki "Światełko w tunelu", który przez 20 lat sam zmagał się z uporczywym jąkaniem. Brał udział w terapiach jąkania polskich i zagranicznych specjalistów. Wyleczył się jąkania i sam zaczął leczyć osoby jąkające się w Centrum Terapii Jąkania w Mikołowie. Z jego doświadczeń wynika, że u niektórych osób jąkanie to jedynie lekki, wręcz kosmetyczny defekt. Taka osoba mówi bardzo szybko, powtarza co jakiś czas sylaby lub głoski. Inni próbują ukryć swój defekt. - Używają wszystkich możliwych sposobów, żeby zamaskować jąkanie, np. stosują zamianę słów, wstawianie innych wyrazów lub dźwięków ułatwiających start mowy, wyręczają się innymi osobami lub w ogóle unikają rozmowy - podkreśla Tomaszewski. Niektóre osoby z powodu jąkania się wycofują się z wszelkich kontaktów z ludźmi. Bo człowiek zaczyna się jąkać na widok drugiej osoby, w sytuacji społecznej. I na tym polega trudność jąkających się osób. Jąkanie pojawia się zwykle między 4. a 8. rokiem życia. - Zaczyna się od niewinnie wyglądających zacięć, które stopniowo przekształcają się w siłową tłocznię dźwięków. W płucach czuje się próżnię, jakby kości klatki piersiowej zasysały się do środka. Tajemniczość jąkania polega na tym, że objawy te nie występują ciągle. Sam miałem momenty, gdy mówiłem zupełnie płynnie, jakbym nigdy się nie jąkał. W towarzystwie znanych mi osób, jąkanie nie miało do mnie dostępu - wyjaśnia autor książki "Światełko w tunelu". Jąkanie nie jest jedynie zakłóceniem funkcjonowania aparatu mowy, z nadmiernym napięciem mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych. Z badań wynika, że mózg osób jąkających przetwarza informacje w inny sposób, niż mózg osób płynnie mówiących, nawet gdy tylko myślą one o mówieniu, a nie mówią. Logopedzi przekonują, że jąkanie jest przede wszystkim skomplikowanym zaburzeniem komunikacji o podłożu zarówno psychicznym, jak i neurologicznym. - Jąkający się często mówią, że przed rozpoczęciem mowy czują szybkie tętno, pocenie, natłok myśli, traktują zwykłą rozmowę jak wystąpienie w telewizji - dodaje Tomaszewski. - Wypowiadane zdania często układane są z prostego słownictwa, przez co wypowiedzi brzmią bardzo prymitywnie. Taka osoba często jest uważana za niewykształconą lub niewychowaną. Zająknięcia są zapamiętywane przez jąkającego się jako jego wewnętrzna porażka. Takie doświadczenia sprzyjają powstawaniu dużego niepokoju przed rozpoczęciem i w trakcie mówienia. Jąkanie, z pomocą logopedy, można jednak wyleczyć. Pierwsze terapie dla jąkających stosowano już w starożytności. - Grecki mówca - Demostenes ćwiczył wymowę wkładając kamyki do ust i recytując poezję. Polecano także nacierać język cebulą oraz ziołami. Kiedy zrozumiano mechanizmy tworzenia się mowy, specjaliści polecali ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia języka, głośnego czytania itp. Wykonywano także operacje języka bez znieczulenia podcinając wędzidełko lub usuwając fragmenty tkanki" - przypomina Dawid Tomaszewski. Tworzymy dla Ciebie Tu możesz nas wesprzeć. "To jest zupełnie inne życie, gdy wiesz, że powiesz wszystko - to jest stan zupełnie nie do opisania" - mówi Dawid Tomaszewski z Centrum Terapii Jąkania w Mikołowie. "Należy słuchać cierpliwie aż osoba jąkająca skończy mówić. Należy wykazać się empatią, zrozumieć te słowa, które wychodzą tak ciężko, poczuć, że ta osoba naprawdę ma coś ważnego do powiedzenia" - podkreśla Tomaszewski. Magdalena Partyła: Co powinno zaalarmować rodziców małych dzieci, co może świadczyć o tym, że maluch być może się jąka? Dawid Tomaszewski: Jeśli chodzi o małe dzieci, to w wieku od 2 do 4 lat pojawiają się tzw. "niepłynności rozwojowe", czasami to są powtórzenia sylab, głosek, przeciąganie. Jeśli to jest powtórzenie podwójne, np. "po-po-poproszę" czy "ma-ma-mama" - nie musimy się obawiać, takie niepłynności najczęściej mijają. Natomiast są sytuacje, kiedy nasilenie tych zacięć jest duże, głoski są kilkakrotnie powtarzane. Wtedy rodzice powinni zareagować, na pewno trzeba się skonsultować z trenerem Nowej Mowy czy z trenerem, który zajmuje się typowo tematem jąkania, żeby zdiagnozować dziecko. Większość osób pewnie będzie chciała skontaktować się z logopedą. Jeśli na przykład dziecko ma kłopot z "m", powtarza "ma-ma-ma-mama", to najczęściej logopeda wyciąga zestaw ćwiczeń na tę literę i ćwiczy na daną literę. Chodzi natomiast o to, że jąkanie to problem natury emocjonalnej, a nie logopedycznej, czyli nawet po takiej serii ćwiczeń z logopedą w gabinecie, dziecko przychodzi do domu i gdy ma powiedzieć "mamo mam ochotę na paluszki", to problem znowu się jak nauczyciel może pomóc jąkającemu się dziecku? Z moich badań wynika, że sytuacja w szkołach, jeśli chodzi o osoby jąkające się, nie jest najszczęśliwsza. Najczęściej to jest tak, że nauczyciel mówi, że różne dzieci mają problemy z wymową i jak ktoś się zatnie, to nie jest to problem. To jest jedna grupa nauczycieli. Druga grupa nauczycieli to są nauczyciele, którzy mimo że wiedzą, że uczeń jest jąkający, to i tak go pytają przy klasie, narażając go na pośmiewisko. Czyli dziecko jąkające się nie powinno być odpytywane ustnie? Nie, na forum klasy nie. Wystarczy, że jedna osoba z klasy będzie się śmiała z osoby jąkającej się, to wspomnienie negatywne zostanie na długie lata. Czasami rzeczywiście dźwięki jąkającej się osoby są śmieszne akustycznie. Są też takie przypadki, że osoba jąkająca się blokuje się. Mój własny przykład - nauczyciel na lekcji pyta, ile wynosi kąt prosty. Wiem, że to 90 stopni. W tym momencie jestem tak zablokowany, że tego "dz" nie mogę na sekundę wypowiedzieć. Całkowita blokada. I stoję jak ofiara na środku klasy. Nauczyciel pyta, czy wiem, czy nie. W końcu wolę skłamać i powiedzieć, że nie wiem i usiąść z ulgą, że nie muszę się męczyć na środku klasy. W momencie, gdy ktoś zadaje pytanie i pan zna odpowiedź, ale nie jest jej w stanie udzielić, to co się wtedy myśli? To zależy od wieku. Na przykład w szkole podstawowej, kiedy człowiek nie ma pojęcia, co to jest jąkanie, to myśli się - jestem do niczego, najlepiej zamknąć się w domu, włączyć komputer i grać całą noc, żeby zapomnieć. Natomiast w gimnazjum czy liceum, to już się myśli jak tu wykombinować coś, żeby zachować kontakt z tą osobą. Najczęściej używa się tzw. slalomów, czyli zamiany trudnych wyrazów na inne wyrazy bliskoznaczne lub jakieś inne podobne, które mogą być w tym momencie użyte. I to działa? To działa, jeżeli da się zamienić. Najgorzej jest z własnym imieniem, bo często miałem tak, że ktoś mi się przedstawia, mówi: jestem Adam a ja wiem, że jestem Dawid i teraz tego Dawid nie zamienię na inne imię. I jest cisza. Mimo że to jest bardzo łatwe imię. Bardzo łatwe, bo dwusylabowe. Ale chodzi o stan emocjonalny, który towarzyszy temu imieniu. Wiem, że to jest moje imię, że ono jest prywatne, ważne. Jąkanie atakuje właśnie w takie rzeczy, które są ważne. Kiedy pan się wyleczył z jąkania? Używam Nowej Mowy ponad 14 lat. To jest zupełnie inne życie, gdy wiesz, że powiesz wszystko - to jest stan zupełnie nie do opisania. To jest taka pewność siebie? Tak, maksymalna pewność, ale też odwaga. Pamiętam takie sytuacje na dyskotekach czy na spotkaniach studenckich, gdzie moi koledzy mieli jakieś opory, żeby podejść do dziewczyny, mimo że się nie jąkali. Ja z nową mową podchodziłem, przedstawiałem się, mówiłem: cześć, jestem Dawid, jak masz na imię? Mówiłem to na całkowitym luzie, wiedziałem, że się nie zająknę, na pewno powiem wszystko płynnie. Ile osób udało się państwu wyleczyć z jąkania? Nazywamy to nauką Nowej Mowy. Przez nasz ośrodek przewinęło się 1500 osób i można powiedzieć, że każdej tej osobie udało się pomóc na tyle, na ile ona sobie sama pozwoliła pomóc. Mamy wiele sygnałów po naszych spotkaniach, że osoby znajdują pracę, poznają swoich partnerów życiowych. To jest dla nas taka nagroda. Co może pan poradzić osobom, które mają kontakt z jąkającymi się. Powinniśmy o czymś pamiętać? Jeśli chodzi o porady, to są takie trzy najważniejsze. Pierwsza to słuchać cierpliwie aż osoba jąkająca skończy mówić. Druga to wykazać się empatią, zrozumieć te słowa, które wychodzą tak ciężko, powoli jak po grudzie to, poczuć, że ten przekaz jest ważny, że ta osoba naprawdę ma coś ważnego do powiedzenia. A ostatnia rada to jest zastanowić się, jak pomóc tej osobie, czyli np. jak zachęcić do podjęcia terapii. 22 października obchodzimy Światowy Dzień Osób Jąkających Się. Ten problem naświetlił świetny oscarowy angielski film "Jak zostać królem"Czy znasz kogoś, kto się jąka? Nawet jeśli tak, to pewnie jest to osoba z twojej najbliższej rodziny albo taka, którą poznałeś dawno temu. Bo tacy ludzie unikają kontaktów z innymi, obracają się tylko w gronie sprawdzonych znajomych, rodziny. - Ci, którzy nie mogą z siebie wydobyć ani słowa, często w ogóle nie wychodzą z domu. Dla ciężko jąkającego się zakupy są na takim samym poziomie stresu jak dla niejąkającego się wystąpienie przez 3 tysiącami osób - mówi Dawid Tomaszewski, współzałożyciel (razem z Henrykiem Czichem, znanym z zespołu Universe) Centrum Terapii Jąkania w Mikołowie. Dawid sam kiedyś się jąkał. Należał do najcięższych przypadków. Pomogła mu terapia u rosyjskiej prof. logopedii Lilii Arutyunian. Teraz sam uczy innych jąkających się mówić od nowa. W terapii wykorzystuje nowoczesne metody, np. amerykański program komputerowy - system do analizy fal mózgowych, dzięki któremu można ćwiczyć koncentrację i stan zaczyna się zwykle w dzieciństwie, znacznie częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek. Czy to choroba?- Jąkanie to nawyk nie mówienia zgodnie z naturą. Jest ciągłym stanem patologicznym mowy, która nie spełnia określonych reguł. Przy jąkaniu się nie ma zwykle żadnych zmian fizjologicznych w narządzie mowy, w krtani, czy układzie oddechowym - mówi Tomaszewski. W sobotę 20 października 2012 r. w Auli Wydziału Teologii Uniwersytetu Śląskiego przy ul. Jordana 18 w Katowicach odbędzie się Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Świat, który rozumie jąkanie (ISAD)". Początek o godz. Udział jest bezpłatny. W programie wykłady "Środowiskowe wsparcie dziecka jąkającego się - w przedszkolu i szkole", "Rola grup samopomocy dla osób jąkających się" oraz warsztaty z udziałem osób jąkających się. Michał Mroczek, 19-latek z Bukowej Wielkiej w woj. lubelskim, w mikołowskim Centrum Terapii Jąkania nauczył się mówić od nowaMieszkam w małej miejscowości, skończyłem zawodówkę jako mechanik pojazdów samochodowych, teraz uczę się w weekendy w liceum. W ciągu tygodnia pomagam mamie przy tytoniu. Dokładnie pamiętam, kiedy zacząłem się jąkać. To było w czwartej klasie podstawówki. Nie było to związane z żadnymi traumatycznymi wydarzeniami. Po prostu się stało. W podstawówce i gimnazjum jąkanie nie było dla mnie wielkim problemem. Ale jak poszedłem do średniej szkoły, to koledzy trochę się ze mnie śmiali. Miałem kolegę w klasie, który też się jąkał. Zżyliśmy się. On się jąkał, ja się jąkałem, było nam dobrze. Gdy nauczycielka wzywała mnie do odpowiedzi, czasami po prostu mówiłem, że jestem nieprzygotowany, mimo że znałem odpowiedź na pytanie. Zacinałem się, gdy mówiłem szybko albo w nerwach. Nauczyciele wiedzieli, że się jąkam, ale nie traktowali mnie ulgowo. Powtarzałem wyrazy albo ciężko mi było w ogóle zacząć wypowiedź. Czułem stres, byłem spięty w środku. Zacinałem się głównie na spółgłoskach. Chodziłem kilka lat do logopedy, ale prawie nic to nie dało. Z dziewczynami też miałem problem, w ogóle nie byłem śmiały. Przyjechałem na terapię do Mikołowa, bo chciałem się pozbyć jąkania. Obejrzałem w telewizji odcinek programu "Top Model", w którym występowała dziewczyna wcześniej jąkająca się. Ona opowiadała, że była na terapii w Mikołowie, która bardzo jej pomogła. Interesuję się muzyką, gram od 4 latach na klawiszach, chciałbym grać w zespole, na weselach. Byłem nawet rok w szkole muzycznej. Żeby zabawiać ludzi, trzeba mówić płynnie. Dlatego postanowiłem uporać się z jąkaniem. Jeśli nie muzykiem, to chciałbym być kierowcą ciężarówek, jak mój tata.*Wypadek w Kozach. 20-latka zażyła amfetaminę i zabiła na przejściu dla pieszych dwóch chłopców ZDJĘCIA I WIDEO*Budowa dworca w Katowicach: Hala, perony ZDJĘCIA i WIDEO*Przewozy Regionalne umierają w woj. śląskim [ZDJĘCIA] Światełko w tunelu pomoże zwalczyć jąkanie [WIDEO] W poniedziałek, 14 marca, ukaże się książka Dawida Tomaszewskiego, zawierająca rozmowy o jąkaniu i nowej mowie z osobami, które pozbyły się tego nawyku, oraz... 11 marca 2011, 21:00 NOWE Kąpieliska w Pionkach i okolicy - otwarte ( Gdzie dziś warto się wybrać? Otwarte kąpieliska w Pionkach to które? W całym kraju sezon na pływanie na kąpieliskach trwa od 1 czerwca do 30 września. Czy Twoje ulubione... 26 lipca 2022, 15:26 NOWE Interwencja straży pożarnej w Chorzowie Batorym. Fragment elewacji mógł spaść na przechodniów. ZDJĘCIA Koło południa dyżurny Państwowej Straży Pożarnej w Chorzowie otrzymał informację o fragmencie elewacji, który zagraża życiu i zdrowiu przechodniów. Aż strach... 26 lipca 2022, 15:26 NOWE Złotów i okolice. Kąpieliska otwarte Sprawdź, gdzie możesz korzystać z kąpielisk Czynne kąpieliska w Złotowie które? W kraju sezon na pływanie na kąpieliskach trwa od 1 czerwca do 30 września. Zastanawiasz się, czy na Twoim... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE Kąpieliska w Pyskowicach i okolicy otwarte Idealne miejsca do spędzenia czasu na świeżym powietrzu Czynne kąpieliska w Pyskowicach to które? W kraju sezon kąpieliskowy trwa od 1 czerwca do 30 września. Chcesz wiedzieć, czy dzisiaj otwarte Twoje... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE - kąpieliska w Obornikach i okolicy. Zobacz, gdzie można korzystać z kąpielisk Otwarte kąpieliska w Obornikach które? W naszym kraju sezon na kąpieliska trwa od 1 czerwca do 30 września. Chcesz wiedzieć, czy dzisiaj otwarte... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE Ruszyły prace na moście nad rzeką Kaczawa w Legnicy. Są utrudnienia, zobaczcie zdjęcia Rozpoczęły się prace związane z modernizacją sieci ciepłowniczej na moście na ulicy Wrocławskiej. Utrudnienia obecnie dotyczą pieszych. Następnie Ruch kołowy... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE - kąpieliska w Sokółce i okolicy. Doskonały sposób na schłodzenie się w upalny dzień Kąpieliska otwarte w Sokółce które to? W całej Polsce sezon na kąpieliska trwa od 1 czerwca do 30 września. Zastanawiasz się, czy na Twoim ulubionym... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE Pomysł na wakacje 2022: Inowrocławianie wędrowali śladami serialu telewizyjnego "Do przerwy 0:1". Zobaczcie zdjęcia i wideo Sławomir, Agnieszka i Kacper Szeligowie z Inowrocławia kolejny rok z rzędu spędzają wakacje wędrując śladami plenerów znanych z kultowych filmów i seriali. Tym... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE Kąpieliska w Międzyrzeczu i okolicy otwarte Sprawdź, gdzie możesz korzystać z kąpielisk Kąpieliska czynne w Międzyrzeczu to które? W całej Polsce sezon pływacki na otwartych obiektach trwa od 1 czerwca do 30 września. Czy Twoje ulubione... 26 lipca 2022, 15:25 NOWE Kąpieliska w Strzelcach Opolskich i okolicy otwarte Zobacz, gdzie można korzystać z kąpielisk Kąpieliska otwarte w Strzelcach Opolskich które? W naszym kraju sezon kąpielowy trwa od 1 czerwca do 30 września. Chcesz wiedzieć, czy dzisiaj... 26 lipca 2022, 15:24 NOWE Kostrzyn nad Odrą i okolice. Kąpieliska otwarte Zobacz, gdzie można korzystać z kąpielisk Czynne kąpieliska w Kostrzynie nad Odrą to które? W Polsce sezon na kąpieliska trwa od 1 czerwca do 30 września. Chcesz mieć pewność, że Twoje... 26 lipca 2022, 15:24 NOWE Smog w Bełchatowie ( Jakie stężenie i PM10? Smog w Bełchatowie. Ile wynosi PM10 i Sprawdź, czy we wtorek przebywanie na zewnątrz jest bezpieczne dla zdrowia. Zobacz, jak w ostatnich... 26 lipca 2022, 15:24 NOWE Smog w Rogoźnie. Ile i PM10 w powietrzu? Smog w Rogoźnie. Aktualny stan zanieczyszczenia powietrza PM10 i Sprawdź, czy przebywanie na zewnątrz we wtorek jest zdrowe. Dzięki podawanym... 26 lipca 2022, 15:24 NOWE Są środki na przebudowę mostku na Wierzycy. Zły stan mostku to problem, z którym gniewski samorząd borykał się od dawna Problemy związane ze złym stanem technicznym mostku na Wierzycy, z którymi od wielu lat boryka się gniewski samorząd, niedługo przejdą do historii. Wielokrotnie... 26 lipca 2022, 15:24 NOWE - kąpieliska w Radlinie i okolicy. Sprawdź, gdzie możesz korzystać z kąpielisk Kąpieliska czynne w Radlinie które? W całej Polsce sezon na kąpieliska trwa od 1 czerwca do 30 września. Zastanawiasz się, czy na Twoim ulubionym... 26 lipca 2022, 15:24 NOWE Kąpieliska w Łańcucie i okolicy - otwarte ( Gdzie dziś warto się wybrać? Kąpieliska otwarte w Łańcucie które to? W naszym kraju sezon kąpielowy trwa od 1 czerwca do 30 września. Zastanawiasz się, czy na Twoim ulubionym... 26 lipca 2022, 15:23 NOWE Kąpieliska w Zielonce i okolicy otwarte Sprawdź, gdzie możesz korzystać z kąpielisk Kąpieliska otwarte w Zielonce które? W naszym kraju sezon pływacki na otwartych obiektach trwa od 1 czerwca do 30 września. Zastanawiasz się, czy na... 26 lipca 2022, 15:23 NOWE - kąpieliska w Kozienicach i okolicy. Sprawdź, gdzie możesz korzystać z kąpielisk Kąpieliska otwarte w Kozienicach które? W naszym kraju sezon na pływanie na kąpieliskach trwa od 1 czerwca do 30 września. Zastanawiasz się, czy na... 26 lipca 2022, 15:23 NOWE Każdy może pomóc dzieciom, bo warto „Mie(dź) rodzinę” Nie każde dziecko ma to szczęście, aby bezpiecznie dorastać w swojej naturalnej rodzinie, takiej jak na rysunku przedszkolaka: z uśmiechniętą mamą, silnym tatą,... 26 lipca 2022, 15:23 NOWE Kraków. Jak urządzić ogród-park wokół pałacu w Łobzowie? Politechnika Krakowska i SARP ogłosiły konkurs na koncepcję Politechnika Krakowska we współpracy z krakowskim oddziałem Stowarzyszenia Architektów Polskich ogłosiła konkurs architektoniczno-urbanistyczny na koncepcję... 26 lipca 2022, 15:23 NOWE Otwarte kąpieliska w Łasku i okolicy Doskonały sposób na schłodzenie się w upalny dzień Otwarte kąpieliska w Łasku które to? W naszym kraju sezon na pływanie na kąpieliskach trwa od 1 czerwca do 30 września. Chcesz wiedzieć, czy dzisiaj... 26 lipca 2022, 15:23

centrum terapii jąkania w mikołowie